Tab Article

Maria Jarema. Ona o sobie zawsze: Jarema. O niej najczęściej mówia: Jaremianka. Kobieta awangarda. Emancypantka, zaangazowana aktywistka i zapalona pracoholiczka - niekwestionowany autorytet. Znajdowała się w centrum zycia kulturalno-towarzyskiego międzywojnia i lat powojennych, zawierała znajomości, które przetrwały lata, wiazała się z interesujacymi męzczyznami i to ona decydowała, kiedy przekuć te zwiazki w trwałe przyjaźnie.Jedna z najzdolniejszych i najbardziej charyzmatycznych artystek XX wieku. Malarka, rzeźbiarka, graficzka, projektantka kostiumów teatralnych, lalek i pomników. Dziewczyna ze Starego Sambora na Kresach, która przyjechała do Krakowa, by "wymyślić sztukę na nowo". Studiowała pod kierunkiem Xawerego Dunikowskiego, współtworzyła Grupę Krakowska i teatr Cricot, właśnie z nia najchętniej współpracował Tadeusz Kantor.Ukochana zona Kornela Filipowicza, matka Aleksandra, siostra bliźniaczka Nuny, ceniona przyjaciółka m.in. Rózewiczów, Sternów, Przybosiów. W ich wspomnieniach jawi się jako wcielenie ruchu, zmienna, zachwycajaca postać, która pozostawiała po sobie wrazenie niedosytu. Gdy poznała diagnozę swojej choroby, pracowała w zapamiętaniu, by namalować kazdy kolejny obraz - chociaz jeszcze jeden. Jej prace wciaz zdumiewaja nowatorstwem pomysłów, inspiruja i prowokuja. "Nie umarła" - twierdzili zgodnie jej bliscy. Zatem jak rozumieć wydarzenia z 1958 roku? I jak czytać pozostałe ślady? Gdzie jest Maria?"(.) Za stolikiem siedzi Maria i patrzy na mnie. Jej twarz wydaje się nieruchoma, ale to złudzenie, bo kazde, nawet najdrobniejsze drgnienie, nieznaczne pochylenie głowy, prawie niewidoczny skręt szyi, rozchylenie warg, mrugnięcie powiek, sprawia, ze Maria nie przestaje byś soba, nieustannie się zmienia. (.) Ta zmienność, a jednocześnie tozsamość - jest właśnie zyciem. Daje poczucie trwałości naszego istnienia i wieczności naszych uczuć." Kornel Filipowicz, "Fizjologia"Agnieszka Dauksza - laureatka Nagrody Newsweeka im. Teresy Torańskiej za najlepsza ksiazkę 2017 roku ("Klub Auschwitz i inne kluby"). Finalistka Nagrody Naukowej "Polityki" (2018). Autorka ksiazek "Kobiety na drodze. Doświadczenie emancypacji", "Afektywny modernizm". Doktor literaturoznawstwa, pracuje na Wydziale Polonistyki UJ.