Tab Article

Historia karier politycznych Polaków pod austriackim zaborem jest częścia historii Austrii i Austro-Węgier oraz częścia historii Polski. Jest to jednocześnie historia niespecjalnie nadajaca się na dydaktyczna, patriotyczna ani zadna inna legendę. Większość bohaterów tego dramatu, jeśli nawet miała w zyciorysie powstańczy epizod, to romantyzmu się wyrzekła. Niektórzy zwalczali go przez całe zycie. Budowali coś w rodzaju alternatywnego patriotyzmu w warunkach braku własnego państwa. Niektórzy uchodzili za antybohaterów. Obrazoburcze teorie łaczyli z zadziwiajaco nieraz skuteczna praktyka polityczna. Oswajali się z zaborca, robili kariery polityczne i wykorzystywali instytucje liberalizujacego się państwa Habsburgów lepiej niz przedstawiciele kilku innych narodowości. W monarchii odgrywali istotna rolę i odcisnęli wyraźne piętno na jej kulturze politycznej. Na szczyty wspięło się nie dwóch, nie trzech z nich, lecz kilkudziesięciu. Ta historia rozgrywa się na salonach. I wciaz kryje w sobie wiele tajemnic. Galicyjska politykę w c.k. monarchii mozna opisać za pomoca trzech nazwisk: Gołuchowski, Dunajewski, Bobrzyński. Co łaczyło te trzy osobistości? Wszyscy trzej byli konserwatystami. Byli tez austriackimi ministrami. Dwóch z nich piastowało urzad namiestnika. Dwóch było profesorami jagiellońskiej wszechnicy. Róznice sa nie mniej wymowne. Agenor Gołuchowski był arystokrata, Julian Dunajewski profesorem ze szlacheckim herbem, Michał Bobrzyński mieszczaninem, który odmówił przyjęcia szlachectwa. Konserwatyzm pierwszego był zamknięty, drugiego nosił liberalne znamię, a trzeciego zezwalał na politykę z udziałem socjalistów i ludowców. , Bobrzyńskiemu przekonań konserwatywnych nieraz odmawiano, a nawet zarzucano mu "demokratyzm". Nic lepiej nie pokazuje zmian zachodzacych w Galicji ani ich ideowego kierunku.