Tab Article

Tom I Fenomenologii ducha doprowadził perypetie świadomości do momentu, gdy staje się ona rozumna, dzięki czemu tworzy prawo. Tom II wprowadza dojrzewajaca świadomość w przestrzeń prawa, państwa, narodu, etyczności, wreszcie sztuki, religii i nauki. Sa to nie tylko dzieje świadomości, ale szczególna, zamknięta wizja historii. Zdarzenia historyczne i doświadczenia ducha sa dwoma stronami tej samej narracji. Wszystko bowiem, co przezywa świadomość, ma cięzar realności, staje się w świecie – w świecie natury i historii. Poznanie i rzeczywistość sa jednym. Hegel analizuje ewoluujacy stosunek świadomości do władzy państwowej i całej sfery kultury. Duch w róznych fazach – jako świadomość szlachetna i nikczemna, jako walka Oświecenia z przesadami (Hegel trzyma się tu bowiem blisko wydarzeń historycznych) – dazy do pięknej katastrofy, przez wolność absolutna do terroru, którego doświadczenie ma charakter wyzwalajacy. Oto cała Fenomenologia ducha kulminuje w rewolucji francuskiej. Tam, gdzie niebezpieczeństwo, tam tez jest ratunek. W pogodzeniu się świadomości z tymi ostatecznymi doświadczeniami, w wiedzy absolutnej, rodzi się spełniona nowoczesność. To niezwykle aktualna wizja – w naszej urzeczywistnionej wolności, w naszej kulturze, podobnie jak w machinie Heglowskiej, mieści się kazde zjawisko, emocja, sposób bycia, kazda ideologia.