Tab Article

literatura faktu > felietony W marcu 1517 roku władcy Mexico-Tenochtitlan witaja statek Hernana Cortesa, "jedzac ziemię", jak nakazywał rytuał składania pokłonu bogu Quetzalcoatlowi. Spotkanie to zapoczatkowało jeden z najstraszniejszych epizodów w historii świata, zakończony zniszczeniem indiańskiej cywilizacji Meksyku, jej myśli, wiary i sztuki, wiedzy i praw.

W starciu dwóch światów jeden reprezentuje magię, religijny ferwor i zwatpienie, drugi niesie pewność i potęgę zdobywczej Europy. Z tego zderzenia kultur zrodza się wieki kolonializmu i hegemonia Zachodu nad reszta świata, która trwa do dzisiaj. Wtedy właśnie zaczyna się sen.

Sen przepojony zwatpieniem i zalem, łaczacy zwycięzców i zwycięzonych z pięknem i tajemnymi siłami Meksyku. Sen zołnierza Bernala Diaza del Castillo, świadka ostatnich chwil dumnych Azteków. Sen Bernardina de Sahaguna patrzacego na zrujnowana cywilizację, na splendor rytuałów i mitów odchodzacych w przeszłość. Sen, który kończy się wraz ze śmiercia ostatnich koczowniczych ludów północy i północnego zachodu. J.M.G. Le Clezio stawia pytanie, na które potrzeba odpowiedzi, staje się coraz bardziej naglaca: jak wygladałby nasz świat, gdyby nie doszło do zniszczenia, do zamilknięcia indiańskich ludów? Gdyby brutalność nowoczesnej cywilizacji nie zniszczyła tej magii, tego światła? Zbiór esejów poświęconych kulturom prekolumbijskim to pełna miłości pieśń o Meksyku i hołd złozony rdzennym ludom Nowego Świata.

Utwór z pogranicza literatury, filozofii i etnologii stanowi klucz do zrozumienia pisarstwa Le Clezio, pozwala dostrzec spójność jego dzieła. Pisarz nie ogranicza się do opisywania rytuałów ludów Mezoameryki, tłumaczy równiez ich sens. Le Clézio nigdy nie pozostaje na zewnatrz opisywanego świata, próbuje go zrozumieć, ulega fascynacji i fascynację tę przekazuje czytelnikowi. Jego ksiazka nie jest tylko suchym rejestrem dawnych zwyczajów i bogów. Przedstawiajac olśniewajace piękno zywych niegdyś kultur, Le Clezio "pozwala i nam uczestniczyć w owych rytuałach pełnych niepokoju i osobliwości".