Tab Article
Stefan Korboński, adwokat, działacz państwowy, jeden z przywódców Polskiego Państwa Podziemnego lat 1939–1945 i Polskiego Stronnictwa Ludowego lat 1945-1947, autor niezwykle poczytnych ksiazek o polskiej konspiracji i okresie powojennym, był wazna postacia zycia politycznego i państwowego Polski do 1947 roku waznym uczestnikiem zycia politycznego na emigracyjnym wygnaniu, wreszcie wazna postacia symboliczna dla środowisk konspiracji "solidarnościowej" lat 80.
Dlatego tez przypomnienie jego dokonań i sylwetki - zołnierza, adwokata, polityka, pisarza i publicysty - po raz pierwszy w tak obszernym monograficznym ujęciu, jest szczególnie pozadane w 70 rocznicę wybuchu II wojny światowej i 20 rocznicę politycznego upadku systemu komunistycznego w Polsce i Europie Środkowej.
Stefan Korboński reprezentował pokolenie, któremu przyszło walczyć o niepodległa i demokratyczna Polskę przez całe zycie, i które za tę walkę zapłaciło cenę niezwykle wysoka. Urodzony na poczatku ubiegłego wieku w niewielkiej Praszce, przeszedłszy piekło pierwszej wojny światowej z nadzieja patrzył na odradzajace się państwo polskie, któremu zaprzysiagł słuzbę juz jako młodzieniec. Walczył w obronie Lwowa i brał udział w trzecim powstaniu ślaskim. Po ukończeniu studiów prawniczych rozpoczał błyskotliwa karierę adwokacka w Warszawie i działalność polityczna w PSL-Wyzwolenie, a później w Stronnictwie Ludowym. Ruchowi ludowemu pozostał lojalny do końca.
W okresie okupacji niemieckiej lat 1939–1944/45 był wybitnym działaczem Polskiego Państwa Podziemnego. Szefował Kierownictwu Walki Cywilnej, zorganizował i uchronił przed wsypami odrębna sieć łaczności radiowej z Londynem, informujac świat o zbrodniach hitlerowskich na żydach i walce Armii Krajowej. Po upadku Powstania Warszawskiego aktywnie uczestniczył w odbudowie struktur Polskiego Państwa Podziemnego, takze juz pod nowa okupacja - sowiecka. Po aresztowaniu przez NKWD Jana Stanisława Jankowskiego, przejał jego obowiazki Delegata Rzadu RP na Kraj. Za swoja postawę, odwagę i determinację został odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy i Złotym Krzyzem Zasługi z Mieczami. W lipcu 1945 roku, juz wcześniej osaczony przez NKWD, po złozeniu urzędu Delegata, właczył się aktywnie w walkę zalegalizowanego Polskiego Stronnictwa Ludowego o demokrację w komunizowanej pod dyktando Sowietów Polsce. Podobnie jak inni przywódcy ludowców zagrozony aresztowaniem w okresie ostatecznej rozprawy bezpieki z PSL, zdołał przedostać się za granicę w 1947 roku.
Juz w Stanach Zjednoczonych rozpoczał kolejny rozdział w swoim zyciu podporzadkowany dalszej walce o niepodległa Polskę – zwłaszcza jako rzecznik sojuszu narodów podporzadkowanych przez ZSRR i wieloletni prezes Zgromadzenia Europejskich Narodów Ujarzmionych. Władze komunistyczne przez wiele lat inwigilowały jego rodzinę, przyjaciół i współpracowników, usiłowały takze dotrzeć do samego Korbońskiego na emigracji. Po porazce tych działań, bezpieka wpisała Korbońskiego na indeks osób niepozadanych w PRL. Równocześnie Korboński walczył piórem, jako pisarz i publicysta. Jego ksiazki m.in. W imieniu Rzeczpospolitej, W imieniu Kremla, W imieniu Polski walczacej czy Polskie Państwo Podziemne stały się bestsellerami i odegrały wielka rolę społeczna po ich publikacji w "drugim obiegu" w Polsce w latach 80. W tych wszystkich walkach zawsze towarzyszyła mu zona Zofia, miłość jego zycia.
Z Przedsłowia Janusza Kurtyki
