Tab Article

Ponad sto lat temu Norwegia uzyskała niepodległość, a Saamowie, rdzenni mieszkańcy dalekiej północy kontynentu europejskiego, którzy przez wieki swobodnie przemieszczali się z reniferami między letnimi i zimowymi pastwiskami, stali się nagle sola w oku młodego państwa. Uznano ich za element obcy, do tego norwescy rolnicy potrzebowali ziemi. W 1919 roku Szwecja i Norwegia doszły więc do porozumienia w sprawie ograniczenia migracji zwierzat i ludzi między oboma państwami. Takie jest tło jednego z mroczniejszych rozdziałów w historii Szwecji. żeby wykorzenić koczownicze zwyczaje Saamów, szwedzkie władze zarzadziły przeniesienie hodowców reniferów z dalekiej północy na tereny połozone nieco bardziej na południe w ramach „dyslokacji”. Dla Saamów było to jednak bággojohtin – przymusowe przesiedlenie. Pierwsi, których zmuszono do opuszczenia domów, wierzyli, ze dane im będzie jeszcze je kiedyś zobaczyć. Ksiazka Panowie nas tu przesiedlili ukazuje te dramatyczne wydarzenia: zgubę reniferów instynktownie wędrujacych na północ, zostawianie saamskich dzieci u krewnych, rozpad rodzin, systemowa dyskryminację rasowa, wynaradawianie – z perspektywy pokrzywdzonych. Elin Anna Labba zebrała ich wspomnienia, zdjęcia, listy i fragmenty joików, aby wreszcie wybrzmiał głos tych, którzy sami nie moga juz o tym opowiedzieć. W 2020 roku ksiazka została nagrodzona prestizowa szwedzka Augustpriset.