Tab Article

Czy da się uciec od swojego pochodzenia? Jak pragnienie awansu społecznego wpływa na kolejne pokolenia? I czy nasze zycie moga kształtować ci, którzy odeszli, zanim się urodziliśmy?
Wokół tych pytań kraza rozwazania noblistki Annie Ernaux w trzech autobiograficznych prozach składajacych się na zbiór Bliscy. Zbierajac słowa, gesty i wydarzenia z zycia ojca, matki i siostry, rekonstruuje ich losy i odbija je w lustrze własnych doświadczeń. Opowiada o ojcu, który w dzieciństwie zamiast chodzić do szkoły, musiał pomagać w zniwach, a w dorosłości zajał miejsce wśród ludzi prostych i milczacych. O matce pełnej gwałtowności i dumy, marzacej o pozycji, „dorobieniu się” i szacunku otoczenia. O przedwcześnie zmarłej siostrze, której odejście rzuciło długi cień na relacje rodzinne i zdefiniowało zycie Ernaux. Ta, niczym archiwistka pamięci, opisuje dziedzictwo swoich najblizszych, łaczac kobietę, która jest teraz, z dzieckiem, którym była w przeszłości. I choć twierdzi, ze beznamiętna opowieść przychodzi jej naturalnie, opisane przez nia brzemię pamięci porusza czytelnika do głębi.
„Literacki Nobel dla Ernaux to nagroda za odwagę i chirurgiczna precyzję, z jaka odkrywa korzenie, wyobcowanie i zbiorowe ograniczenia osobistej pamięci.” Z uzasadnienia Akademii Szwedzkiej „Ernaux dokonała niezwykle waznej rewolucji formalnej w literaturze, z dala od metafor, „ładnych” zdań i wyrazistych bohaterów. Nie próbowała wpisać się w ustalone ramy literatury ani tego, co uznawane jest za piękne. Zdefiniowała się sama.” Édouard Louis „Annie Ernaux jest nie tylko pisarskim wzorem – dzięki niej mozemy tez w końcu mówić o przemocy i traumie zwiazanych z pochodzeniem klasowym. Ernaux w jednym zdaniu potrafi zawrzeć to, czego mnie nie udałoby się opisać na całej stronie. Nobel dla niej to wspaniała wiadomość, a jej dzieła wyznaczaja czas odrodzenia francuskiej literatury.” Didier Eribon