Tab Article

Skandal w Kościele w czasach rodzacej się psychiatrii.
Zamurowane okno, brak mebli, strzępki porozrywanej słomy słuzace za materac, a przede wszystkim naga, wychudzona kobieta z obłędem w oczach – to ujrzeli policjanci po wejściu do jednej z cel w krakowskim klasztorze Karmelitanek Bosych. Barbarę Ubryk przetrzymywano w tym nieogrzewanym, wypełnionym smrodem odchodów pomieszczeniu ponad dwadzieścia lat.
O jej historii dyskutowano w Wiedniu, Paryzu i Nowym Jorku. W Krakowie – gdy prasa ujawniła sprawę – wybuchły zamieszki, tłum powybijał okna w klasztorach, obrzucił zakonników kamieniami, raniac wiele osób. Na ulicach pojawiło się wojsko. Historia Barbary Ubryk trafiła na wyjatkowo podatny grunt przetaczajacej się przez Europę fali antyklerykalizmu. Przetrzymywana przez współsiostry zakonnica dla wielu stała się kolejnym argumentem za koniecznościa zlikwidowania zakonów. Tymczasem sama Barbara nie potrzebowała ideologicznych wojen, lecz jedynie troski, jaka chorych umysłowo obdarzono dopiero sto lat później.
Kim była Barbara Ubryk? Co sprawiło, ze dwadzieścia lat spędziła w odosobnieniu? Dlaczego pomimo dowodów obciazajacych przełozone zakonnicy śledztwo w sprawie jej przetrzymywania zostało umorzone? Jak prowadzono dochodzenie w XIX wieku i co wiedziano wtedy o psychiatrii?
150 lat temu dyskusja wokół Kościoła była jeszcze gorętsza niz dzisiaj.
Natalia Budzyńska – kulturoznawca i dziennikarka, autorka reportazy i biografii nagrodzona Feniksem 2018 w kategorii eseistyka.