Tab Article

Ksiazka poświęcona kolorom: ich nazwom, miejscu w naszej kulturze, ich historii i symbolice. Autor opowiada o jedenastu kolorach: sześciu barwach tęczy (czerwień, oranz, zółć, zieleń, błękit, purpura) oraz pięciu dodatkowych (braz, róz, biel, czerń i złoto). We wstępie dowiadujemy się, ze białe światło jest mieszanina promieni barwnych o określonych długościach fal elektromagnetycznych. Czerwone promieniowanie ma najdłuzsze fale, a purpurowe (fioletowe) najkrótsze. Kolorom przysługuje szereg cech: jasność, odcień, nasycenie, temperatura. To, w jaki sposób postrzegamy kolorowe przedmioty, zalezy od oświetlenia. Czerwień to kolor ognia, krwi i prehistorycznych malowideł naskalnych, wykonywanych czerwona ochra. Dziś kojarzy się z szatami Świętego Mikołaja, erotyka i lewica polityczna, choć kiedyś, ze względu na wysoka cenę barwnika, była kolorem arystokracji. Oranz to oczywiście kolor pomarańczy, a takze narodowy kolor Holandii, w której do dziś panuje dynastia orańska. Pomarańczowe sa tez szaty mnichów buddyjskich i członków ruchu Hare Kryszna. Braz jest mieszanka koloru czerwonego, niebieskiego i zółtego. To barwa ziemi i ludzi ciemnoskórych, a takze mundurów hitlerowskich bojówek SA. żółć to kolor tchórzostwa i zdrady (Judasza często przedstawiano w zółtej szacie). Za czasów Hitlera żydzi musieli nosić na ubraniach zółte gwiazdy, a w XIX wieku zółta wstazka stała się emblematem sufrazystek. żółty jest tez kolorem Chin (od ich pierwszego legendarnego władcy zwanego żółtym Cesarzem) i ludzi "zółtej rasy" - stad określenia "zółtek", "zółte niebezpieczeństwo" i "zółty terror". Istniała tez zółta (czyli brukowa) prasa i zółte (czyli niemoralne) ksiazki. Zieleń to podstawowa barwa przyrody, kolor lasów i traw. Za sprawa koniczyny świętego Patryka stała się barwa narodu irlandzkiego. W Anglii od czasów Szekspira jest kolorem zazdrości i zawiści, w krajach islamskich kojarzy się z rajem i flaga proroka Mahometa, często tez zdobi meczety. Przybyszy z kosmosu nierzadko nazywa się "zielonymi ludzikami". Niebieski to kolor nieba i wody, ale w niektórych krajach bardzo późno został wyodrębniony z zielonego pasma barwnego. W niektórych językach nadal nie ma odrębnej nazwy. W religii katolickiej niebieski to kolor szat Matki Boskiej, a w hinduskiej karnacja bogów Wisznu, Kryszny i Śiwy. Według badań jest ulubionym kolorem mieszkańców kuli ziemskiej. Ludzie o "niebieskiej krwi" to arystokraci. Jeśli chodzi o ubiór, to niebieski jest przede wszystkim kolorem dzinsów. Purpura była dawniej kolorem monarchów, ze względu na bardzo drogi barwnik, ale po wynalezieniu barwnika syntetycznego w XIX wieku (moweiny) upowszechniła się wśród klasy średniej. Na przełomie lat 60. i 70. XX wieku była krótko kolorem hippisowskiej subkultury. Róz jest dziś kolorem typowo zeńskim, ale jeszcze niedawno na rózowo ubierano chłopców, bo kolor ten uchodził za bledsza odmianę "męskiej" czerwieni. Zmiana nastapiła dopiero w latach 50. XX wieku. W latach 70. odwrócony rózowy trójkat stał się symbolem ruchu gejowskiego. Biel to barwa przede wszystkim śniegu i mleka. Jest symbolem niewinności i czystości, ale w niektórych krajach (Chiny, Indie, Korea, Bliski Wschód) to kolor załoby. Dzisiejsza tradycja białej sukni ślubnej ma niedawna historię. Zapoczatkowała ja brytyjska królowa Wiktoria w 1840 roku. Czerń jest w kulturze zachodniej kolorem załoby. Kojarzy się przede wszystkim z ciemnościa i złem: szatanem, piekłem. W dawnych wiekach na czarno ubierali się ludzie prawie wszystkich zawodów: bankierzy, prawnicy, kupcy, lekarze. Do dziś czerń pozostała kolorem powagi i profesjonalizmu, a takze chrześcijańskiego duchowieństwa. Nadal tez cieszy się popularnościa wśród projektantów mody. "Czarnymi" przyjęto nazywać dni niepomyślnych wydarzeń (np. "czarny piatek"). Złoty to oczywiście kolor złotego kruszcu, będacego od niepamiętnych czasów przedmiotem powszechnego pozadania, a takze kolor "złotowłosych piękności", jak nazywa się urodziwe blondynki, i symbol zbytku. Gavin Evans jest dziennikarzem i wykładowca na uniwersytetach w Londynie i Cardiff. Pisuje felietony do dziennika "The Guardian" i jest autorem ksiazek o róznej tematyce, między innymi o historii boksu i zagadnieniach genetyki.