Tab Article

Pierwszy utwór komiczny w historii literatury, poemat Margites Homera, zaginał - pamięć odtwórców była krótka, o Margites pisano jedynie w dziełach innych autorów. Z opisu zniszczeń, jakim uległy prace Richarda Burtona po jego śmierci, widać, ze nie stało się to wcale za sprawa małzonki, chociaz to jej najczęściej przypisuje się winę. Planowane powieści Dostojewskiego bynajmniej nie przepadły, lecz zostały przez autora połaczone i rozbudowane w jedna - Braci Karamazow. Nie wiadomo, czy kiedyś odnajdzie się mityczna powieść Brunona Schulza Mesjasz, nie zyja juz bodaj wszyscy, którzy cokolwiek o niej wiedzieli: bratanek pisarza Alex, szwedzki ambasador Öberg, Jerzy Ficowski... Tak mozna by długo. Stuart Kelly, na podstawie zachowanych dokumentów, przekazów, zapisków rekonstruuje zywoty ksiag (takze manuskryptów), które nie przetrwały do naszych czasów. Nie zawsze tez wiadomo, czy rzeczywiście powstały albo czy miały taka formę, jaka zwykło się im przypisywać (księgi Starego Testamentu). Nie dość tego - watpliwości budzi niekiedy takze istnienie samych autorów, jak choćby Homera, według niektórych naukowców będacego postacia-kompozytem, nazwa nadana grupie recytatorów. Czy zaginięcie to najgorsza rzecz, jaka się moze ksiazce przytrafić? Zaginiona ksiazka moze spełniać oczekiwania. Zaginiona ksiazka, tak jak ktoś, kogo nigdy nie ośmieliłeś się poprosić do tańca, staje się nieskończenie bardziej pociagajaca tylko dlatego, ze moze być doskonała wyłacznie w wyobraźni. Dzisiaj jesteśmy niemal niezdolni do wiary w mozliwość utraty tekstu. W miarę rozwoju takich przedsięwzięć, jak Projekt Gutenberg czy bazy danych w rodzaju Chadwyck-Healey, które proponuja koncepcję utrwalonej kultury w cyberprzestrzeni, powinniśmy jednak z pokora uznać, ze w literaturze nie ma niczego takiego jak automatycznie przysługujace dziełu zycie pozagrobowe. Nagrody i oklaski rozdziela się codziennie, lecz ostateczny los tych szczęściarzy, którym one przypadły, jest równie niepewny jak los obsypywanego nagrodami Agatona. Nawet w skarbcu, jakim jest Biblioteka Brytyjska, od czasu do czasu zdarzało mi się dostać rewers z zaznaczonym polem "egzemplarz zaginiony". (...) Księga ksiag zagubionych to alternatywna historia literatury, epitafium i czuwanie, hipotetyczna biblioteka i elegia na to, co mogłoby być.