Tab Article
Filmowa adaptacja „Dziadów" Adama Mickiewicza. Oprócz podjęcia watków literackich, na czele z ideami romantycznymi i walka narodowowyzwoleńcza z rosyjskim zaborca, rezyser wkomponował w strukturę filmu motywy zwiazane z XX-wieczna historia Polski: czasami II wojny światowej oraz powojennymi (panorama Warszawy z Pałacem Kultury i Nauki, tłumy Polaków podczas spotkania z papiezem Janem Pawłem II).
Okolice Wilna. W przeddzień Święta Zmarłych i prastarego, nocnego obrzędu Dziadów, w rodzinnym, zrujnowanym dworku zjawia się widmo Poety. Powrócił w strony swojej młodości, by raz jeszcze przezyć wspomnienie romantycznej miłości do Maryli i dramatyczne wydarzenia zwiazane z grupa wileńskich konspiratorów-patriotów. Na cmentarzu Guślarz rozpoczyna obrzęd Dziadów. W tłum wieśniaków, ludzi z róznych epok, wmieszał się Gustaw. Przychodza kolejne zjawy: Pan, Dziewczyna, Dzieci... W mieście kozacki patrol dokonuje aresztowań młodych spiskowców. Poeta odwiedza chatkę Księdza, wspominajac przy nim swa miłość do Maryli. Ksiadz rozpoznaje w przybyszu Gustawa - swego przybranego syna. Na Zamek Królewski w Warszawie zajezdzaja w powozach goście nowego Senatora. W celi wileńskiego więzienia Gustaw przeistacza się w Konrada. Świadkiem tej metamorfozy jest milczaca zjawa Poety. Pijany Senator śni swój koszmarny sen, w którym jawi mu się Imperator i diabły walczace o jego duszę. Wigilia w więzieniu wileńskim. Z cel wychodza polscy patrioci: żegota, Sobolewski, Jakub, Frejend i udaja się wszyscy do celi Konrada. Salon w Zamku Warszawskim - miejsce spotkań urzędników, literatów, wojskowych i dam do towarzystwa. Na uboczu stoi grupka młodych Polaków zajętych patriotyczna dyskusja. Przy stolikach toczy się rozmowa o ostatnim balu u Nowosilcowa i nowinkach towarzyskich. Przybysz z Litwy opowiada historię wieloletniego więzienia Cichockiego. W drzwiach salonu zjawia się Poeta - przysłuchuje się opowieści o martyrologii Cichockiego. Cela Konrada. Jankowski śpiewa bluźniercza pieśń. Więźniowie rozmawiaja o poczynaniach Nowosilcowa na Litwie i swoich szansach podczas śledztwa. Jan Sobolewski opowiada o wyjeździe kolejnej partii kibitek wywozacych ich kolegów na Sybir. Pozostawiony w samotności przez towarzyszy, Konrad rozpoczyna Wielka Improwizację. W celi pojawia się Poeta i podejmuje watek Improwizacji. Słowom monologu rzucajacego wyzwanie Bogu towarzysza obrazy współczesnych, masowych zgromadzeń Polaków, sceny martyrologii i heroizmu Narodu podczas II wojny światowej. Do zemdlonego Konrada przychodzi Ksiadz Piotr z Kapralem. Ksiadz zaczyna odprawiać egzorcyzmy. Ksiadz Piotr ze swojej celi spoglada na warszawski Pałac Kultury. Rozpoczyna swa modlitwę do Boga o zaprzestanie rzezi polskich dzieci. W róznych miejscach kraju pojawia się symboliczna postać Pielgrzyma-Poety. Pani Rollison stara się o audiencję u Senatora Nowosilcowa w sprawie zwolnienia jej jedynego syna. Kobiecie towarzyszy Ksiadz Piotr, którego - po cynicznym odprawieniu Pani Rollison - Senator przesłuchuje. Bity i zniewazony. Piotr prorokuje rychła śmierć Doktora i Pelikana. Śmierć młodego Rollisona w Klasztorze Dominikanów. Bal u Senatora. Wincenty Pol i Bestuzew dyskutuja o sensie zabójstwa Senatora. Doktor ginie od uderzenia pioruna. Piotr spotyka Konrada prowadzonego na przesłuchanie i daje wskazówki, jak zyć na zesłaniu. Na cmentarzu uroczystość Dziadów zbliza się do końca. Uczestnicy wychodza o wschodzie słońca; równina sunie sznur kibitek wiozacych zesłańców na Sybir. Jedna z nich wiezie Konrada, przy następnym nawrocie - Poetę ze śladami kuli na czole.
