Tab Article

Biografia kpt. Romualda Adama Rajsa "Burego", dzięki szerokiej kwerendzie źródeł i rzetelnej analizie archiwaliów przeprowadzonej przez autora, prezentuje nowe fakty, które sa niezwykle istotne m.in. dla odtworzenia przebiegu pacyfikacji pięciu wsi białoruskich, przeprowadzonej przez plutony 3. Wileńskiej Brygady NZW. Autor rekonstruuje rozkazodawstwo "Burego" dotyczace tych działań, analizuje zakres jego odpowiedzialności za ich przebieg. Wiele miejsca poświęca powodom pozbawienia zycia 30 białoruskich furmanów pod Puchałami Starymi 31 stycznia 1946 r. Michał Ostapiuk odtwarza mechanizm, który doprowadził do aresztowania "Burego". Ponadto analizuje zachowanie kpt. Rajsa w czasie śledztwa i procesu. Stawia nowe pytania oraz hipotezy badawcze dotyczace okoliczności przebiegu akcji pacyfikacyjnej, podjętej przez pododdziały 3. Wileńskiej Brygady NZW w Zaleszanach, Wólce Wygonowskiej, Szpakach, Zaniach i Końcowiźnie. W ksiazce zaprezentowano kulisy aresztowania przez UB ukrywajacego się "Burego". Autor przeprowadził wnikliwa analizę przebiegu śledztwa dotyczycacego sprawy "Burego". Warto podkreślić, ze autor w bezwzględny sposób rozprawia się ze stereotypem: Białorusin - komunista. Wykazuje, ze linia konfliktu między podziemiem niepodległościowym a częścia ludności białoruskiej nie przebiegała na gruncie wyznania czy tez narodowości. Osia konfliktu był stosunek do idei niepodległego bytu państwa polskiego. Michał Ostapiuk nie ograniczył się do drobiazgowej analizy najbardziej "kontrowersyjnych" watków biografii kpt. Rajsa. Szczegółowo odtworzył całość zycia "Burego", poczynajac od młodzieńczych czasów, az do chwili, w której jego zycie przerwała kula wystrzelona w tył głowy przez komunistycznego oprawcę w białostockim więzieniu.Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN "Podziemie niepodległościowe w Polsce 1944-1956".