Tab Article

Punktem wyjścia tej ksiazki jest teza o nieprzekładalności literatury – nieprzekładalności, która, paradoksalnie, zostaje uznana za rację bytu przekładu.
Jarniewicz rozwija koncepcję autorskiego, twórczego charakteru pracy tłumacza, występujacego w wielu rolach: pisarza, antologisty, krytyka, popularyzatora. Stawia nieoczywiste pytania o to, czy tłumacze moga sobie pozwolić na czułość albo czy wolno im kłamać. Pyta o granicę, za która przekład staje się plagiatem, o miejsce kobiet w przekładzie literackim i o sens tłumaczenia na współczesna polszczyznę dawnej literatury polskiej.
Klamrę ksiazki tworza dwa bardziej osobiste szkice, w których autor odsłania tajniki własnej pracy i kreśli swój pisarski zyciorys, dziękujac mistrzom i przywołujac nazwiska młodych adeptów translatorskiej sztuki.
Pisane w przystępnym, wolnym od naukowego zargonu stylu, skupione na konkretnych przykładach i niestroniace od osobistego zaangazowania, szkice Jarniewicza to lektura dla wszystkich zainteresowanych przekładem, literatura i językiem.

„Zwierzajac się ze swojej niewiary w mozliwość przekładu, myślę tu oczywiście nie o przekładzie w ogóle, ale o przekładzie literackim, bo jest on pojęciem wewnętrznie sprzecznym: chodzi w nim, mówiac najprościej, o to, by powiedzieć to samo, ale w innym języku, czyli inaczej. To samo, ale inaczej. Tymczasem w literaturze (przede wszystkim w literaturze) to, jak się mówi, jest tym, co się mówi. Kiedy się mówi inaczej, mówi się co innego.” (fragment)

„Kwestia przekładu jawi się dziś jako jedno z wazniejszych zagadnień humanistyki i zarazem […] zycia codziennego. Refleksja nad przenoszeniem pojedynczego tekstu literackiego z jednego języka w drugi stanowi szczególny, najbardziej wyrazisty i konkretny, przykład namysłu nad relacjami międzykulturowymi w ogóle. Im dokładniej i głębiej bada się sprawę znalezienia w języku przekładu odpowiedniego brzmienia dla rymu z wiersza oryginalnego, tym łatwiej i powazniej mozna przejść do problemów – w tym konfliktów – powodowanych przez zderzajace się inności współczesnego świata. Okazuje się, ze właśnie translatologia ma o naszym świecie duzo istotnych rzeczy do powiedzenia.”
Adam Poprawa

Jerzy Jarniewicz (1958) – poeta, tłumacz, krytyk literacki. Wykładowca literatury angielskiej na Uniwersytecie Łódzkim, członek zespołu redakcyjnego „Literatury na Świecie”. Autor dwunastu ksiazek krytycznoliterackich, m.in. „Od pieśni do skowytu. Szkice o poetach amerykańskich (2008), Heaney. Wiersze pod dotyk” (2011), „Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim” (2012), „Podsłuchy i podglady” (2015) oraz „All You Need is Love. Sceny z zycia kontrkultury” (2016). Opublikował trzynaście zbiorów wierszy, ostatnio „Puste noce” (2017). Przekładał twórczość takich autorów jak James Joyce, Philip Roth, John Banville, Raymond Carver, Edmund White. Opracował antologie „Sześć poetek irlandzkich” (2012) oraz „Poetki z wysp” (2015, z Magda Heydel). Mieszka w Łodzi.