Tab Article

500 lat po tym, jak Thomas More roztoczył przed wyobraźnia sobie współczesnych obraz idealnego społeczeństwa zyjacego w suwerennym państwie pod rzadami madrego i zyczliwego władcy, utraciliśmy wiarę, ze człowiek jest w stanie wykreować dla siebie szczęście, nawet w nieograniczonej konkretna cezura przyszłości. Jednak w tym samym czasie, w którym ludzka nadzieja pogrzebała myśl o utopii, nie umarły aspiracje, które uczyniły tę wiarę tak wazna, ze niemozliwa do uśmiercenia. Wiara ta podobnie jak Anioł Historii [Angelus Novus] zmieniła jednak kierunek i zwraca się dziś ku przeszłości jako utraconemu i popadłemu w ruinę rajowi, na którego określenie Zygmunt Bauman ukuł swoje ostatnie pojęcie – „retropia”.
Zgodnie z duchem utopijnym retrotopia zrodziła się z pragnienia naprawy lub choć poprawienia urzadzenia świata, jednak głównym punktem orientacyjnym w rysowaniu mapy tego świata ma być wyobrazona przeszłość – pochowana, ale jeszcze nieumarła, poniewaz, jak pokazuje Bauman, wciaz tkwi w niej potencjał kreowania teraźniejszości. Intencja autora było zinwentaryzowanie najbardziej spektakularnych i najbardziej znaczacych zmian powiazanych z pojawieniem się retrotopijnych sentymentów i praktyk, co ujęte zostało w ramy czterech powrotów: do Hobbesa, do plemion, do nierówności oraz do łona.
„Z ruchu podwójnej negacji utopii rozumianej w tradycji More’a – odrzucenia jej, a następnie wskrzeszenia – dziś rodza się «retrotopie»: wizje osadzone w utraconej/skradzionej/porzuconej, ale nieumarłej przeszłości, zamiast przywiazania do tego, co dopiero ma się narodzić, a więc do przyszłości jeszcze niezaistniałej”.
„Coś, co wciaz zwykliśmy nazywać «postępem», wywołuje emocje przeciwne do tych, które Immanuel Kant, twórca tego pojęcia, miał na myśli. Coraz częściej zatem wywołuje ono strach przed nieuchronna katastrofa zamiast wywoływać radość, ze oto nadchodzi większy dobrobyt oraz ze więcej kłopotliwych niewygód zniknie z powierzchni ziemi i będzie mozna o nich zapomnieć”. Z tekstu