Tab Article

Wydanie krytyczne pod redakcja prof. Aleksandra Madydy. Zygmunt Haupt to jeden z "wielkich nieodkrytych" polskich pisarzy XX wieku. Styl Haupta jest natychmiast rozpoznawalny: rzadzi nim wędrówka skojarzeń, kontrapunkt nastrojów i perspektyw widzenia świata. Pisarz opowiada o własnym dzieciństwie widzianym z perspektywy dorosłości - i zdarzeniach wieku dojrzałego, w których umie zachować bezpośredniość i świezość postrzegania dziecka; kreśli portrety przyjaciół i członków rodziny, ale tez ludzi spotkanych przypadkowo. Opowiada o zwyczajach małych społeczności wołyńskich: polskich i ukraińskich chłopów, żydów, małomiasteczkowej inteligencji, właścicieli ziemskich i zołnierzy, przywołuje widziane malarskim okiem obrazy natury i kreślone w świetnym, perspektywicznym skrócie scenki rodzajowe, ale przede wszystkim zatrzymuje wzrok na postaciach, które go intryguja i poruszaja - na ludziach zakochanych, walczacych, ludziach u poczatku i u kresu zycia.

Wbrew zatem pozornej nieistotności tego, co w tych opowieściach pokazane, Haupta - erudytę i filozofa - interesuja tematy najpowazniejsze, zaduma nad egzystencja człowieka: próbuje narysować kształt ludzkiego zycia, splot róznych losów, wpatruje się w ich niejasna symbolikę, poszukujac sensu. -prof. Jerzy Jarzębski

Splot myśli i rzeczy w prozie Zygmunta Haupta tworzy tkaninę tak gęsta, ze władze rozumu staja się bezsilne i w dodatku najzupełniej zbędne.

Pyszna pogańskość tego pisarstwa polega na tym, ze przepadaja w nim rozróznienia. Wyobrazone i wyrazone splata się w materii języka, który, śmiem twierdzić, nie ma sobie równego w polskiej literaturze XX wieku.-Andrzej Stasiuk, fragment przedmowy