Tab Article

Jan Pelc to czeski pisarz zwiazany z alternatywna scena muzyczna (z grupa The Plastic People of the Universe) oraz opozycja polityczna lat siedemdziesiatych i osiemdziesiatych. Jego debiut literacki, powieść "Będzie gorzej" (1985), miał być kijem wbitym w mrowisko. I rzeczywiście - rozjatrzył wszystkich.

"Będzie gorzej" opowiada historię młodego buntownika, Olina, który w geście protestu przeciw nudnej, pełnej małostkowości i przymusu egzystencji filistrów (w tym rodziców) rzuca szkołę i pracę, by dołaczyć do grupy hippisów. Wybrane przez niego nowe zycie dalekie jest jednak od sentymentalnych wizji dzieci-kwiatów. Przeciwnie, jego przestrzeń wyznaczaja knajpy, meliny, szpital psychiatryczny i więzienie, a wypełnia je picie wódki, przemoc i brutalny seks, pozbawiony zywszych emocji.

Kontrowersje budził nie tylko pełen wulgaryzmów język powieści, ale przede wszystkim bijacy z niej nihilizm. Ksiazka "Będzie gorzej" stanowiła razacy kontrast w stosunku do dotychczasowej literatury czeskiej - pełnej pobłazliwego uśmiechu i zgody na rzeczywistość. Do dziś szokuje, zadziwia i mimo zmiany realiów historycznych wydaje się niepokojaco aktualna.

Ta ksiazka bije w twarz. Od pierwszych zdań. Tutaj nie ma udawania i teatru. Nie ma Hrabala i nie ma Seiferta. Jest Jan Pelc, który napisał tę powieść, zeby wzburzyć czeski spokój, czeska literaturę, czeskich mieszczan, opozycjonistów i konformistów. To prawdziwy manifest wrazliwości i nihilizmu, wiary i zwatpienia. Piękna i jednocześnie drastyczna historia dojrzewania w czasach podłych. żałuję, ze tak odwaznej powieści pokoleniowej nikt w Polsce jeszcze nie napisał. Arcydzieło, które czytane po latach nie traci nic ze swojej świezości.
Piotr Kępiński