Tab Article

Morison napisal 14 tomów Historii Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych w drugiej wojnie światowej, ale to właśnie ten tom otrzymał nagrodę Pulitzera! Dlaczego akurat ten, skoro w końcu przedstawia jedno wielkie pasmo klęsk Stanów Zjednoczonych i aliantów na Pacyfiku i Oceanie Indyjskim.Po pierwsze, dramatyzm sytuacji-zaden inny tom nie obfitował w takie nagromadzenie dramatycznych historii.Po drugie , kapitalna analiza ludzi władzy w Japonii w okresie od końca pierwszej wojny światowej do wybuchu wojny na Pacyfiku, oparta na wywiadach z Japończykami i przejętych przez Amerykanów bogatej dokumentacji japońskiej.To właśnie w obliczu klęski pojawiaja się prawdziwi bohaterowie, którzy daja przykład innym swoja odwaga i męstwem. Morison kapitalnie ich znalazł i przedstawił nam tych najdzielniejszych z dzielnych .Jak pisze ,to oni swoim przykładem natchnęli innych do walki w tym najtrudniejszym dla Ameryki okresie wojny na Pacyfiku.Morison potrafi tez docenić inwencję twórcza Japońcyzków ,a szczególności podziwia genialnego dowódcę Japońskiej Marynarki Wojennej-Yamamoto, twórcę planu ataku na Pearl Harbor. Jego zdolność przewidywania była niemal legendarna. Znajac Amerykę, wiedział, ze jeśli nie wygra z Ameryka w przeciagu kilku miesięcy, Japonię czeka klęska, poniewaz nie mogła ona przeciwstawić się amerykańskiemu potencjałowi przemysłowemu przestawionemu na produkcję wojenna.Morison niekiedy bardzo krytycznie analizuje przyczyny klęski Amerykanów, czasem nie zostawiajac suchej nitki przy niektórych nazwiskach dowódców. To jest jedna z jego kapitalnych cech.No bo kto by się odwazył pisac krytycznie o przywódcach, którzy tak niedawno świętowali zwycięstwo nad Japonia? Morison miał taka odwagę. Miał nawet odwagę wytknać Amerykanom, ze w sprawie e wojny nie dali Japończykom wyboru. Brak dostaw ropy stawiał bowiem Japonię pod ściana. Gdyby nie weszli oni do wojny, jej flota byłaby wkrótce bezuzyteczna i Japonia musiałaby się poddać bez jednego wystrzału i zgodzić się na zapewne upokarzajace warunki pokoju przedstawione im przez Stany Zjednoczoine.Moprison jest więc niezwykle obiektywny w swojej analizie przyczyn wybuchu wojny na Pacyfiku Przebieg działań kończy się na nalotach sił Nagumo na Ceylon.Natsępnym etapem wojny było Midway. Ale to juz jest temat osobnego tomu Morisona, wydanego juz przez Finnę pod tytułem: " Morze Koralowe i Midway".
Andrzej Ryba