Tab Article

Arthur Schopenhauer (1788-1860) - jeden z najwybitniejszych niemieckich filozofów, choć w zasadzie nigdy nie stworzył zadnej filozoficznej szkoły, a jednak wywarł wielki wpływ na takich myślicieli jak Bergson (ze swoim intuicjonizmem), Nietzsche (ze swoja filozofia zycia), a czerpali z niego takze neokantyści i pragmatycy. Zwyklo się nazywać Schopenhauera twórca pesymizmu filozoficznego. Jak pisze Jan Garewicz jego pesymizm nie miał nic współnego z katastrofizmem, a negacja postępu z zaprzeczeniem rozwoju nauki i techniki Uczył rezygnacji bez pokory, współczucia bez miłości bliźniego, buntu bez działania. Mity religijne przetransponował w filozofię świecka, a nadzieje i zwatpienia przeciętnego człowieka w światopoglad na wskroś arystokratyczny. A na temat wolności i woli co jest głównym tematem ksiazki pisze Garewicz dalej Wola ponadindywidualna jest u Schpenhauera przede wszystkim synonimem rzeczy samej w sobie. Sens tej tezy sprowadza się do stwierdzenia, ze istota świata jest bezwzględna wolność. Taka wolność nie moze się w świecie zrealizować. Wszelka manifestacja wolności jest zarazem jej zaprzepaszczeniem, gdyz wybór określonej mozliwości oznacza zarazem rezygnację z wszystkich pozostałych. Bezwzględna wolność manifestuje się zatem w swym bezwzględnym przeciwieństwie: niezróznicowany, bezinteresowny pęd urzeczywistnienia się w postaci indywwidualnych egoistycznych dazeń, w najlepszym razie moralnie obojętnych, z reguły zaś realizowanych jedynie z krzywda innej woli. Zasada indywidualizacji okazuje się zatem zasada zła. Stad jednak wynikaja wazne wnioski: primo, ze wyjaśnienie istoty świata kryje w sobie zarazem obiektywna, powszechnie obowiazujaca ocenę; secundo, ze wobec niemozliwości likwidacji zła na świecie jednostka jest moralnie odpowiedzialna tylko za sama siebie.