Tab Article

Łemkowie - tragiczne dzieje narodu, który niemal przestał istnieć Łemkowie. Losy zaginionego narodu Marka Koprowskiego to ksiazka przyblizajaca historię Łemków-Rusinów. Naród ten, zyjacy od wieków w Karpatach, po przesiedleniu do ZSRR i na polskie Ziemie Odzyskane, utracił swoja ojczyznę. Owe „góry” sa dla nich tym, czym dla Polaków Kresy - utracona „Arkadia”, gdzie wszystko było lepsze, bo swoje. Choć nadal istnieje szansa na renesans tej narodowości, wciaz napotyka ona liczne przeszkody. Ukraińcy staraja się zukrainizować wszystko, co zawsze kojarzyło się z Łemkami. Uwazaja bowiem, ze jest to co najwyzej grupa etnograficzna i miano narodu jej nie przysługuje. W swych staraniach osiagaja jednak tylko częściowy sukces. Ksiazkę otwiera obszerny szkic historyczny dotyczacy dziejów Łemków-Rusinów od połowy XIX w. do chwili obecnej. W odróznieniu od dotychczasowych opracowań, opisujacych temat Łemkowszyzny w sposób hermetyczny, naukowy, szkic ten napisany został niezwykle przystępnie. Nie traktuje Łemków i ich kultury wyłacznie jako folkloru, ciekawostki czy „resztki po wielonarodowej Rzeczypospolitej”. Łemkowie sa pełnoprawnym narodem o własnej, odrębnej kulturze i tozsamości. Sa takze narodem skrzywdzonym. Pomimo wierności Rzeczypospolitej, zastosowano wobec niego surowe reguły Operacji „Wisła” i potraktowano jak Ukraińców, którzy wspierali działania OUN-UPA. Tymczasem na środkowej i zachodniej Łemkowszczyźnie formacja ta zadnych wpływów nie miała. Publikacja Koprowskiego zawiera równiez bezpośrednie relacje rodowitych Łemków - Teodora Gocza i jego zony Marii z Zyndranowej koło Dukli w Beskidzie Niskim. Opowiadaja oni o historii swoich rodzin, miejscowości, gdzie przyszło im mieszkać, a takze dziele ich zycia - Muzeum Kultury Łemkowskiej. Młode pokolenia Łemków sa z kolei reprezentowane w ksiazce przez Bogdana Gambala, działacza „Ruskiej Bursy” w Gorlicach - odrodzonej instytucji słuzacej społeczności łemkowskiej. Marek A. Koprowski Pisarz, dziennikarz, historyk zajmujacy się tematyka wschodnia i losami Polaków na Wschodzie. Plonem jego wypraw i poszukiwań jest wiele ksiazek, z czego kilkanaście ukazało się nakładem Wydawnictwa Replika. Za serię Wołyń. Epopeja polskich losów 1939–2013 otrzymał Nagrodę im. Oskara Haleckiego w kategorii „Najlepsza ksiazka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku”. Jest tez laureatem nagrody „Polcul – Jerzy Bonicki Fundation” za działalność na rzecz utrzymania kultury polskiej na Wschodzie. Marek Koprowski jest jednym z najciekawszych polskich popularyzatorów historii. „Do Rzeczy”